Przejdź do Liczebniki, Rzeczowniki, Przymiotniki, Ćwiczenia

Lekcja 3

SÅ‚ownictwo


Liczebniki 10-100
Rzeczowniki 3 - Forma nieokreślona liczby mnogiej

Liczba mnoga szwedzkich rzeczowników nie jest tak łatwa jak angielskich, gdzie jedynie dodaje się s. Szwedzkie rzeczowniki są bardziej jak niemieckie. Dodajemy różne końcówki do różnych rzeczowników. W niektórych przypadkach można już po spojrzeniu na rzeczownik powiedzieć jaka końcówka będzie do niego dodana, w innych trzeba zapamiętać odpowiednią końcówkę do rzeczownika.

Końcówki:

rodzaj wspólny -

  • Do prawie wszystkich rzeczowników rodzaju wspólnego koÅ„czÄ…cych siÄ™ na a, a także do niektórych inne dodaje siÄ™ -or.

    • en flick|a - flera flickor
    en gat|a - flera gator (=ulica)
    en ros - flera rosor (=róża)

  • Do wiÄ™kszoÅ›ci rzeczowników rodzaju wspólnego niekoÅ„czÄ…cych siÄ™ na a dodaje siÄ™ -ar.

    • en pojk|e - flera pojkar
    en dag - flera dagar (=dzień)

  • Do sporej części rzeczowników rodzaju wspólnego dodaje siÄ™ -er.

    • en rad - flera rader (=rzÄ…d, linia)
    en doktor - flera doktorer (=doktor)

  • • Kilka rzeczowników rodzaju wspólnego jest nieregularnych i otrzymuje umlaut: a zamienia siÄ™ na ä, o na ö, ä na Ã¥. Do części dodaje siÄ™ r

    • en bok - flera böcker
    en stad - flera städer
    en sko - flera skor (=but)
    en man - flera män

Rodzaj nijaki:

To był rodzaj wspólny, nijaki jest znacznie prostszy.

  • Do prawie wszystkich rzeczowników rodzaju nijakiego koÅ„czÄ…cych siÄ™ na samogÅ‚oskÄ™ dodaje siÄ™ -n.

    • ett äpple - flera äpplen (=jabÅ‚ko)

  • Do prawie wszystkich rzeczowników rodzaju nijakiego koÅ„czÄ…cych siÄ™ na spółgÅ‚oskÄ™ nie dodaje siÄ™ niczego (z wyjÄ…tkiem tych koÅ„czÄ…cych siÄ™ na -um)

    • ett fönster - flera fönster
    ett träd - flera träd

  • Do części dodaje siÄ™ -r

    • ett fängelse - flera fängelser (=wiÄ™zienie)

  • W tych koÅ„czÄ…cych siÄ™ na -um zamienia siÄ™ je na a.

    • ett fakt|um - flera fakta (=fakt)

  • • Dwa rzeczowniki sÄ… rodzaju nijakiego sÄ… nieregularne:

    • ett ög|a - flera ögon (=oko)
    ett ör|a - flera öron (=ucho)

Forma określona liczby mnogiej

To była forma nieokreślona liczby mnogiej, teraz przechodzimy do formy nieokreślonej! Jak myślisz jak się ją tworzy? Masz rację, przez dodanie końcówki! Ale nie martw się. To nie jest tak skomplikowane.

  • Do wszystkich rzeczowników dodaje siÄ™ -na z wyjÄ…tkiem tych bez koÅ„cówki we formie nieokreÅ›lonej. One otrzymujÄ… -en. (WystÄ™puje bardzo niewiele wyjÄ…tków od tej reguÅ‚y)
Przykład:
    Forma nieokreślona l. poj. Forma określona l. poj. Forma nieokreślona l. m. Forma określona l. m.
    en flicka flickan flickor flickorna
    en pojke pojken pojkar pojkarna
    en sak saken saker sakerna
    ett barn barnet barn barnen
    ett öga (nieregularna) ögat ögon ögonen
    ett äpple äpplet äpplen äpplena
    ett rum rummet rum rummen

Wymowa

Wymowa może w pewnych przypadkach być ważniejsza niż ci się wydaje. Na przykład mała różnica jak *anden i 'anden kompletnie zmienia znaczenie słowa. *anden oznacza ducha, a 'anden kaczkę. Bardzo kłopotliwe dla księdza powiedzieć święta kaczka zamiast duch święty, nieprawdaż?

Wymowa liczby mnogiej nie jest zbyt trudna. Wszystkie słowa mające sylaby po dodaniu końcówki liczby mnogiej, mają akcent grawisowy. (Nie dotyczy tych nieregularnych z umlautem – one mają akcent akutowy).

    *flicka - *flickor
    'dag - *dagar
    'bok - 'böcker
Wszystkie pozostałe, te z więcej niż dwoma sylabami, zachowują wymowę taką jak w liczbie pojedynczej.
    filoso'fi - filoso'fier (=filozofia)
Końcówki określone -na i -en nie zmieniają wymowy.


Trochę więcej rzeczowników:
Przymiotniki

Tak, jak w niemieckim i francuskim, przymiotniki odmieniają się w zależności od liczby rodzaju rzeczownika, który określają. Jest też, tak jak w niemieckim, słaba i mocna odmiana. Słaba odmiana jest używana po Denna / Det här itd. Mocna odmiana jest używana po en, ett i po słowach, które nie określają rodzaju rzeczownika.

SÅ‚aba odmiana:

    stor (=duży) liczba pojedyncza: liczba mnoga:
    rodzaj wspólny: Den här stora bollen De här stora bollarna
    rodzaj nijaki: Det här stora huset De här stora husen
Bardzo proste! Po prostu dodaje się a po przymiotniku i wymawia się z akcentem grawisowym na sylabę poprzedzającą a. Zauważ, że musisz użyć zaimka den/ det/ de jeśli chcesz odmienić rzeczownik w formie określonej, który jest poprzedzony przymiotnikiem.
    Duży chłopiec = Den stora pojken (Nie stora pojken)
    Duży dom = Det stora huset (Nie stora huset)

Mocna odmiana:

    stor (=duży) liczba pojedyncza: liczba mnoga:
    rodzaj wspólny: en stor boll. tvĺ stora bollar
    rodzaj nijaki: ett stort hus tvĺ stora hus

Także niezbyt trudne. Dodaje się t do liczby pojedynczej rodzaju nijakiego oraz a do całej liczby mnogiej. Mimo to istnieje trochę nieregularnych form.
  • Przymiotniki koÅ„czÄ…ce siÄ™ na -d lub -dd zamieniajÄ… te litery na -tt we formie rodzaju nijakiego, nieakcentowane -n jest zastÄ™powane przez -t.

    • en röd boll - ett rött hus(röd=czerwony)
    en liten boll - ett litet hus

  • Do przymiotników koÅ„czÄ…cych siÄ™ na -ad ad dodaje siÄ™ e zamiast a.

    • en intresserad kvinna - den intresserade kvinnan - tvÃ¥ intresserade kvinnor (intresserad=interesujÄ…cy)

  • Przymiotnik bra (dobry/ dobrze) nie odmienia siÄ™ wcale

    • en bra bok - ett bra hus


Trochę przymiotników
Ćwiczenia - Przetłumacz następujące zdania na język szwedzki
    On ma dużą głowę.
    Widzę dużo żółtych bluzek.
    Żyjemy w czerwonym domu.
    Czemu masz 52 niebieskie ręce?
    Miłe dziewczyny są bardzo piękne.
    Chciałbym zapłacić za tą miła kolację.

    Kliknij tu, by zobaczyć odpowiedzi

Powrót do spisu treści , lub Na górę strony , lub Idź do lekcji 4

Any opinions, comments, corrections are welcome to this address:

Last updated the 27th of March

Copyright Björn Engdahl 2008