|
Ga naar
Klinkers,
Medeklinkers,
Samengestelde klanken
Zoals gezegd, is de uitspraak het moeilijkste in het begin. Daarom hoeft u in het
begin niet alles te onthouden. Blader eerst maar eens snel door deze pagina om een idee van
de grondbeginselen te krijgen. En als uw kennis van het Zweeds toeneemt, ga dan terug
en probeer uw uitspraak Zweedser te maken. Het belangrijkste zijn het hoofdstuk over
klank en klemtoon en de klanken die vetgedrukt zijn.
Het Zweeds heeft twee soorten fonetische accenten: het acuut en het grave accent.
Het acuut accent is hetzelfde als in vele andere talen. De klemtoon is zoals in
in het Nederlandse woord spreker. Dit accent komt voor in woorden met één
lettergreep en enkele woorden met twee of meer lettergrepen.
Het grave accent is kenmerkend voor het Zweeds, en het komt voor in de meeste
woorden die meer dan één lettergreep hebben. De klemtoon valt hierbij
ook op de eerste lettergreep, maar de tweede lettergreep heeft een hogere klank dan
de eerste, en wordt sterk benadrukt. De meeste Zweedse woorden met meerdere lettergrepen
hebben de hoofdklemtoon op de eerste lettergreep en het grave accent op één
van de volgende lettergrepen.
Ik geeft de veellettergrepige woorden met het acuut accent aan met een apostrof (')
na de beklemtoonde lettergreep.
Woorden met het grave accent zijn gemarkeerd met een asterisk (*) op de lettergreep met
de hoofdklemtoon, en indien nodig met een apostrof achter de lettergreep met de hogere klank.
In de volgende grafiek ziet u de toonhoogte van het grave accent in het Zweedse woord
*tala = spreken.
Hier zijn enkele eindlettergrepen die allemaal het acuut accent gebruiken, met de klemtoon
op de laatste lettergreep. Het is niet belangrijk, dat u deze in het begin uit uw hoofd leert.
Leer ze herkennen als u ze tegenkomt.
-ang, -ant, -at, -ent, -eri, -ess, -ion, -ism, -ist, -log, -nom,
-tris, -ur, -ör, -ös
Klinkers:
a
|
[a:]
[a] |
als in vader in Zuid-Ned. dialecten (vaoder); als in father (eng.) - ta = nemen
als in kat - katt = kat |
o
|
[o:]
[o] |
als in boer - ko = koe
als in boek - hon = zij (enkelvoud) |
u
|
[u:]
[u] |
als in fuut - hus = huis
tussen dun en doen in, met ronde lippen - brunn = bron |
å
|
[å:]
[å] |
als in door- båt = boot
als in kort - sång = lied |
e
|
[e:]
[e] |
als in zee - se = zien
als in net - fett = vet |
i
|
[i:]
[i] |
als in bier - fil = file, bestand
als in niet - in = in |
y
|
[y:]
[y] |
tussen i en u in, lijkt op rue (fr.) en het müde (du.), maar met de lippen meer rond en vooruitgestoken - sy = naaien
hetzelfde, maar korter, ongeveer zoals müssen (du.) en het lu (fr.) - sytt = genaaid |
ä
|
[ä:]
[ä] |
voor de -r als flair - där = daar.
Anders minder open, als in crème - träd = boom
voor de -r als in erg - stjärt = achterwerk. Anders als [e]
- lätt = makkelijk |
ö
|
[ö:]
[ö] |
voor -r als in oeuvre - för = voor. Anders als in beugel - söt = knap
voor -r als [ö:] voor -r, maar korter - dörr = deur. Anders als [ö:] maar korter - röst = stem |
Medeklinkers:
(Ik heb alleen een
toelichting geschreven bij medeklinkers met een andere uitspraak dan in het Nederlands)
d |
[d] |
als in het Nederlands, maar plaats uw tong tegen de bovenkant van uw tanden. |
g
|
[g]
[j] |
Voor a,o,u,å en onbeklemtoonde e als in garçon (fr.) of good (eng.) (nooit als in goed)
Voor e,i,y,ä,ö en na l en r als in ja |
j |
[j] |
als in ja |
k
|
[k]
[k] |
Voor a,o,u and å als in kat
Voor e,i,y,ä,ö ongeveer als in ich (du.) |
l |
[l] |
bijna als de Nederlandse l, maar met de tong meer voorin de mond (niet te dik) |
r |
[r] |
een rollende r, voorin de mond gevormd |
t |
[t] |
als in het Nederlands, maar plaats uw tong tegen de achterkant van uw tanden |
v, w |
[v] |
beide tussen de Nederlandse v en w in |
z, s |
[s] |
beide als scherpe s; spreek de z nooit als de Nederlandse z uit |
Samengestelde klanken:
[s]
|
ch, sk (voor e,i,y,ä,ö), sj, sch
si en ti (voor -on), skj, stj, -ge en rs |
als sj- in sjaal of als -sj- in meisje. |
[j] |
gj, lj, hj |
als j- in ja |
[k] |
tj, ch (soms) |
hetzelfde als k (boven) |
[g] |
ng |
als -ng in zang |
[gn] |
gn |
als ngn (dus de ng klank met hierachter de n |
[gk] |
nk |
als in zink |
[k] |
ck |
als -k in blik |
[n] |
rn |
als n, maar met de tong iets verder naar achter in de mond |
[t] |
rt |
als t, maar met de tong iets verder naar achter in de mond |
Dat was het; nogal veel om te onthouden, nietwaar? Maar leer niet alles ineens.
Kom terug als je enkele lessen gedaan hebt.
Terug naar de lessen, of ga naar de bovenkant van deze pagina, of
ga naar les 1
Any opinions, comments, corrections are welcome to this address:
Last updated the 27th of March
Copyright Björn Engdahl 2008
|
|