Lekcja 1

SÅ‚ownictwo

Hej [hej]	Cześć
Hej då [hej dĺ:]	Cześć (na pożegnanie)
God morgon [go:d *mĺrĺn]	Dzien dobry
Tack [tak]	Dziękuję/Proszę
Tack så mycket [tak sĺ: *myket]	Dziękuję bardzo
Varsågod [vasĺ:'go:d]	Proszę
Ja [ja:]	Tak
Nej [nej]	Nie
Ursäkta [u:'säkta]	Przepraszam
Förlåt [fö:r'lĺ:t]	Przykro mi
Bra [bra:]	Dobry/ dobrze
Jag [ja:g]	Ja
Du [du:]	Ty
Han [han]	On
Hon [hon]	Ona
Den [den]	To (rodzaj wspólny)
Det [de:t]	To (rodzaj nijaki)
Vi [vi:]	My
Ni** [ni:]	Wy, oficjalnie ty i wy
De [de:] / najczęściej [dĺm]	Oni

**Obecnie ni jest rzadko używane jako ty, Zazwyczaj do każdego zwracamy się przez du. W szwedzkim występuje zaimek man, który jest używany w zdaniach takich jak Man kan inte göra allt = nie można zrobić wszystkiego.

Liczebniki 0-10

noll [nĺl]	0
ett [et]	1
två [tvĺ:]	2
tre [tre:]	3
fyra [*fy:ra]	4
fem [fem]	5
sex [seks]	6
sju [su:]	7
åtta [*ĺta]	8
nio [*ni:o]	9
tio [*ti:o]	10

Rzeczowniki 1

Szwedzkie rzeczowniki są podzielone na dwa rodzaje: nijaki i wspólny. W większości przypadków nie ma zasady, która pozwoliłaby określić czy rzeczownik jest rodzaju nijakiego czy wspólnego. Po prostu musisz uczyć się rzeczownika wraz z rodzajnikiem. Jednakże jest kilka reguł, z pomocą których łatwiej je zapamiętasz. Jedna z nich mówi, że wszystkie rzeczowniki określające ludzi i zawody są rodzaju wspólnego.

Rodzaj nijaki używa rodzajnika nieokreślonego ett, a rodzaj wspólny en. Zaimek det (to) jest podobnie używany dla rodzaju nijakiego, jak zaimek den (także to) da rodzaju wspólnego.

Niektóre rzeczowniki

ett barn [et ba:rn]	dziecko
en flicka [en *flika]	dziewczyna
en pojke [*pojke]	chłopak
ett fönster ['fönster]	okno
ett bord [bo:d]	stół
en man [man]	mężczyzna
en kvinna [*kvina]	kobieta
en bok [bo:k]	książka
en telefon [tele'fĺ:n]	telefon
en stol [sto:l]	krzesło
en dörr [dör]	drzwi
ett vykort [*vy:kot]	kartka pocztowa
en penna [*pena]	długopis/ ołówek
ett rum [rum]	pokój
ett badrum [*ba:drum]	Å‚azienka
ett hotell [ho'tel]	hotel
ett frimärke [*fri:märke]	znaczek pocztowy

Tyle na razie, co mógłbyś zrobić teraz?
Mógłbyś wejść do sklepu, mówiąc

God morgon, en penna tack! Hej då

Niewiele, ale będziesz świetnie zrozumiany! Jeśli chcesz tworzyć bardziej skomplikowane zdania, musisz nauczyć się trochę czasowników.

Czasowniki 1(bezokolicznik i czas teraźniejszy)

Czasowniki są kluczem do każdego języka. Właśnie przez powiedzenie äta äta będziesz zrozumiany. (Pomimo tego nie koniecznie będziesz z tego powodu uważany za bardzo inteligentną osobę).

W szwedzkim czasownik ma tą samą formę we wszystkich osobach, podczas gdy w polskim używa różnych form dla różnych osób. Na przykład czasownik vara odmienia się w czasie teraźniejszym w następujący sposób:

Jag	är	Ja	jestem
Du	är	Ty	jesteś
Han	är	On	jest
Hon	är	Ona	jest
Den	är	To	jest
Det	är	To	jest
Vi	är	My	jesteśmy
Ni	är	Wy	jesteście
De	är	Oni	są

Jak widzisz, to bardzo łatwe. Dlatego musisz uczyć się każdego czasownika jedynie w każdym czasie.

Większość szwedzkich czasowników jest regularna, ale najczęściej używane są nieregularne.

Czasowniki regularne, bezokolicznik i czas teraźniejszy

Wszystkie wielosylabowe czasowniki w języku szwedzkim kończą się na a w bezokoliczniku. (Pozostałe, te spośród jednosylabowych, kończą się na różne samogłoski) Istnieją dwie koniugacje czasowników regularnych – grupa 1, dodająca w czasie teraźniejszym r r do tematu czasownika oraz grupa 2, dodająca er do tematu czasownika. W szwedzkim istnieje słówko att, które spełnia podobną funkcję do angielskiego to. Czasem stoi ono przed czasownikiem w formie bezosobowej.

Przykład:

Grupa 1:	Czasownik:	Tala (mówić)	Grupa 2:	Czasownik:	Köpa (kupować)
	Temat czasownika:	Tala-		Temat czasownika:	Köp-
	Czas teraźniejszy:	Talar		Czas teraźniejszy:	Köper
Grupa 1:	Czasownik:	Älska (kochać)	Grupa 2:	Czasownik:	Hjälpa (pomagać)
	Temat czasownika:	Älska-		Temat czasownika:	Hjälp-
	Czas teraźniejszy:	Älskar		Czas teraźniejszy:	Hjälper

Jak już powiedziałem, czasowniki odmieniają się w ten sam sposób przez wszystkie osoby.

Prawie wszystkie nieregularne czasowniki tworzą formy czasu teraźniejszego tak jak grupa 2.

Przykład:

skriva (pisać)
skriv- + er =
skriver
han skriver = On pisze

• Czasownik vara (być) i ha (mieć) sÄ… nieregularne i majÄ… formy är and har w czasie teraźniejszym..
  (Jag är = Jestem, Jag har = Mam)

• Jednosylabowe czasowniki sÄ… prawie zawsze nieregularne i ich czas teraźniejszy tworzy siÄ™ przez dodanie r.

Przykład:

se (widzieć)
se + r = ser
hon ser = ona widzi

Wymowa

• Teraz powróćmy jeszcze raz do wymowy! Dwusylabowe czasowniki zawsze majÄ… akcent grawisowy w bezokoliczniku. Czasowniki trzy- lub wiÄ™cej sylabowe czÄ™sto majÄ… akcent akutowy na przedostatniÄ… sylabÄ™.

• W czasie teraźniejszym grupa 1 czasowników z dwoma sylabami ma akcent grawisowy, a wszystkie pozostaÅ‚e dwusylabowe majÄ… akcent akutowy na pierwszÄ… sylabÄ™. Prawie wszystkie czasowniki o wiÄ™cej niż dwu sylabach wymawia siÄ™ z akcentem akutowym na przedostatniÄ… sylabÄ™.

Przykład:

Tala (1) = [*ta:la], Talar = [*ta:lar]

Köpa (2) = [*kö:pa], Köper = ['kö:per]

Skriva (i) = [*skri:va], Skriver = ['skri:ver]

Diskutera (1) = [disku:'te:ra], Diskuterar = [disku:'te:rar] (diskutera = dyskutować)

Niektóre czasowniki:

Tala (1) [*ta:la]	mówić
Prata (1) [*pra:ta]	rozmawiać
Studera (1) [stu:'de:ra]	studiować
Älska (1) [*älska]	kochać
Köpa (2) [*kö:pa]	kupować
Hjälpa (2) [*hjälpa]	pomagać
Skriva (i) [*skri:va]	pisać
Äta (i) [ä:ta]	jeść
Vara (i) [*va:ra] Czas teraźniejszy = är [ä:r]	być
Heta (2) [*he:ta]	nazywać się
Ringa (2) [*riga]	telefonować
Se (i) [se:]	widzieć

Teraz znasz trochę czasowników i rzeczowników, więc możesz tworzyć bardziej skomplikowane zdania takie jak:

Jag heter Björn Engdahl = Nazywam się Björn Engdahl
Han köper en boll = On kupuje piłkę

Ćwiczenia - przetłumacz następujące zdania na język szwedzki

Chłopiec kupuje kartkę pocztową
Oni pomagajÄ… kobiecie
Kochasz mężczyznę
Ona studiuje szwedzki (=svenska)
Kupujemy znaczek pocztowy
Widzicie to

Kliknij tu, by zobaczyć odpowiedzi

Powrót do spisu treści, lub Na górę strony , lub Przejdź do lekcji 2